14 maja Śródleśna osada Matemblewo w XVIII wieku należała do cysterskiego klasztoru w Oliwie. Według ustaleń ks. Władysława Szulista jej nazwa wywodzi się najpewniej od nazwiska cystersa oliwskiego Bernarda Mateblewskiego, który był w roku 1749 proboszczem w parafii Matarnia. Wizytacja biskupia z 1782 roku notuje przy parafii Matarnia.
Czas powstania Sanktuarium – co zapewne nie odbyło się bez inspiracji cystersów w Oliwie – przypada na lata świetności oliwskiego opactwa, które były efektem rządów ostatniego polskiego opata Jacka Rybińskiego (1740-1782). Wzgórze z kaplicą, leżące opodal, będącego własnością cystersów, ciągu urządzeń wodnych, zbudowanych nad rzeką Strzyżą , zostało pomyślane jako miejsce przyszłego kultu maryjnego. Rozwojowi tego kultu służyć miała również lokalizacja na uczęszczanej od XVII wieku trasie pielgrzymek do Wejherowa. Według mapy Schrottera z końca XVIII wieku, z Matarni przez Złotą Karczmę prowadziła przez Matemblewo droga do Gdańska. Natomiast mapa ukazująca stan zabudowań podleśnictwa z 1839 roku wyraźnie pokazuje wzgórze z zaznaczoną kaplicą (capellen). Matemblewo według danych z 1867 roku należało do parafii Matarnia i liczyło 9 osób. Na początku XX wieku, zniszczona zębem czasu, drewniana kaplica, chyliła się ku upadkowi. Proboszcz z parafii w Matarni, ks. K. Rhode buduje w 1903 roku nową, murowaną kaplicę , która przetrwała do dnia dzisiejszego. Według opinii rzeczoznawcy J.W.Żmijewskiego kaplicę wykonano z cegły ciemnoczerwonej, najwyższej klasy, z jakiej zostały wykonane inne XIX-wieczne obiekty kościelne na terenie Gdańska. Jest to cegła tzw. kicówka. Naroża kaplicy zostały wykonane z cegieł kształtówek w specjalnym profilu (półkole i część lilii harcerskiej). Do 60-lat naszego stulecia od podnóża wzgórza do kaplicy prowadziły schody o szerokości 1,5 m, wykonane z cegły, otoczone z obu stron betonowym, wysokim na 0,5 m murkiem. Na szczycie, bezpośrednio przed kaplicą rozciągał się kilkumetrowej szerokości podest, wylany z betonu, do którego przytwierdzono, po obu stronach od wejścia, cztery drewniane ławy. Od frontu, do kaplicy przylegała wymurowana menza ołtarzowa. W okresie międzywojennym Matemblewo przyłączono w 1920 roku do parafii Serca Pana Jezusa we Wrzeszczu, a w 1929 roku do parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Gdańsku-Brętowie.
Źródło: matemblewo.pl
